دکتر کاووس حسنلی استاد ادبیات و حافظ شناس

به گزارش ایرنا، این کتاب شهریورماه 94 در آیینی به همت مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس رونمایی شد و آن را انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی به چاپ رسانده است. دکتر کاووس حسنلی استاد ادبیات و حافظ شناس؛ دوشنبه همزمان با بیستم مهرماه یادروز حافظ دراین باره گفت:استاد دکتر رستگار فسایی که کارنامه ای درخشان و پر برگ و بار دارد و در حوزه های گوناگون قلم زده است، پیش از این نیز در پیوند با حافظ آثاری منتشر کرده است. عضو هیات علمی بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در مصاحبه با ایرنا افزود:نخستین اثر دکتر رستگار فسایی مجموعه مقالات کنگره بین المللی حافظ است که در سال 1350 در دانشگاه شیراز برگزار شد که این مجموعه مقالات در سال 1352 به کوشش آقای دکتر منصور رستگار فسایی در مرکز نشر دانشگاه شیراز انتشار یافت. حسنلی افزود: دکتر رستگار فسایی خود در باره این کنگره و تاثیری که در وی داشت گفته است که من از آن کنگره درس های فراوانی آ موختم و حافظ و سعدی را بهتر شناختم؛ مخصوصاً از آن زمان بود که حافظ، در ذهن من جایگاهی خاص پیدا کرد و در کنار فردوسی نشست که همیشه به وی عشق ورزیده ام و از آن هنگام بود که به این نتیجه رسیدم که فردوسی و حافظ ، دو روی سکّه فرهنگ و تمدن و منش های ایرانی هستند و با ید به سخن و اندیشه آنان بسیار بهتر و بیشتر توجه کرد تا هویت ملی و فرهنگی ایرانی را از آنا ن آموخت. وی ادامه داد: دکتر رستگار فسایی در این باره افزوده است که به تدریج، حافظ با جاذبه های خاص خود مرا مجذوب و مجذوب تر کرد و توانستم او را از زاویای ناشناخته تر و وسیع تری ببینم و بشناسم و در نتیجه ، لسان الغیب را صدر نشین علاقه های علمی و ادبی خویش بسازم و در سال های طولانی تدریس در دانشگاه شیراز و دانشگاه های دیگر در ایران و خارج از کشور، بکوشم تا همیشه با حافظ باشم ، حافظ را بخوانم و بشناسم وتدریس کنم و بشناسانم و برای رسیدن به این هدف ، سال ها اجرای طرح تحقیقی معنی شناسی حافظ را دنبال و درس حافظ را در دوره های مختلف از کارشناسی تا دکتری تدریس کنم'. استاد دانشگاه شیراز گفت: از استاد دکتر رستگار بجز مجموعه مقالات یاد شده و نیز کتاب «حافظ و پیدا و پنهان زندگی» سخنرانی ها و مقالات گوناگون در پیوند با حافظ از استاد منتشر شده است. وی یادآوری کرد: هم اکنون دو کتاب دیگر نیز با عناوین 'کلمات آتش انگیز' و 'شرح مختصر دیوان حافظ' از این استاد دانشگاه در دست چاپ است. حسنلی اظهار کرد: کتاب شش جلدی 'شرح تحقیقی دیوان حافظ' گسترده ترین و جامع ترین اثر آقای دکتر رستگار فسایی در پیوند با حافظ است. وی ادامه داد: این کتاب دست کم سه پشتوانه استوار داشته است که نخستین پشتوانه، تجربه بیش از نیم قرن مطالعه، پژوهش و تدریس استاد دکتر رستگار در حوزه های حافظپژوهی است. این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز گفت: درنگ و دقت علمی دکتر رستگار فسایی در تمام نوشته هایی که تا پیش از این کتاب در باره حافظ و شعر و اندیشه او منتشر شده از دیگر پشتوانه های این کتاب است. وی افزود: پرهیز از یکسویه روی، یکجانبه نگری و محدود کردن شرح دیوان حافظ به سلیقه ای خاص از دیگر ویژگی های متمایز این کتاب است. حسنلی در ادامه بنیادی ترین ویژگی شعر حافظ را تراکم معانی در کمترین واژگان و معماری شگفت او در سخنی لایه لایه و تو در تو دانست و گفت: بی توجهی به این ویژگی بنیادی از کلام حافظ، یعنی ناقص ماندن شناخت او. موسس مراکز حافظ شناسی و سعدی شناسی در شیراز اظهار کرد: همانگونه که مولف کتاب کتاب شش جلدی 'شرح تحقیقی دیوان حافظ' نگاشته است، هنر شاعری حافظ مقدم بر دیگر فضیلت های او دیده شده است همچنانکه در این کتاب می خوانیم: 'حافظ بیش ا ز هرچیز و مقدّم بر هر امر دیگری، همه ی شهرت و آوازه و موفقیت خویش را به سبب «شاعری » به دست می آورد نه به جهت هیچ وظیفه و رسالت دیگری . مسلماً مقصود از این سخن ، آن نیست که حافظ معلم یا عارفی عالم و دیندار و حافظ قرآن نیست ' حسنلی گفت: در کتاب شرح تحقیقی دیوان حافظ همچنین آمده است: حافظ اگرچه ممکن است همه یا بعضی از این عناوین را واقعاً داشته باشد ، آنچه موجب مطرح شدن و نامدار گشتن وی در طی قرون شده و شهرت عرفان و دانایی و قرآن دانی وی را به همه جا برده است ، فقط شعر و شاعری او بوده است و اگر چنین نبود ، کدام عالم و عارف و رند و قلندر و ناظم و حافظ قرآن و حتی شاه و وزیر و بزرگ قرن هشتم را سراغ داریم که فقط به دلیل داشتن این امتیازات به چنان مقام و منزلت جاودانه ای که حافظ در تاریخ ادبی ما بدان دست یافته است ، رسیده باشد. در این کتاب همچنین آمده است: حافظ حتی وقتی که اخلاق، عرفان، رندی، مدح، مرثیه، پدیده های اجتماعی، سیاسی و دینی دل پسند دیگر را هم در کلام خویش مطرح می سازد هنوز، دقیقاً از موضع یک شاعر سخن می گوید ، شاعرانه می بیند، شاعرانه می اندیشد و تحلیل می کند و شاعرانه ، به خلق شعر می پردازد و شاعرانه بر مخاطبان خود اثر می گذارد و همین نکته است که سبب می شود تا در هر نوع برداشت و تفسیر و تبیین شعر حافظ ، نخست به این نکته توجه داشته باشیم که ما با یک شاعر واقعی سر و کار داریم که شعر، تنها وسیله و ابزار هنری بیان اندیشه های اوست. استاد دانشگاه شیراز اظهار کرد: در شرح تحقیقی دیوان حافظ هر سروده از حافظ (غزل و غیر غزل) در پنج بخش مستقل معرفی و شرح شده است. حسنلی گفت: اساس کار این کتاب چاپ شادروان خانلری بوده، اگر چه در برخی موارد از چاپهای دیگر هم استفاده شده است. دکتر رستگار در این کتاب، از میان واژهای هر شعر یا با توجه به پیام آن نامی برای آن شعر برگزیده و برنهاده است. این شاعر و محقق یادآوری کرد: پس از متن هر شعر، در پنج بخش به شرح زیر به بررسی آن شعر پرداخته شده است: - ساختار شعر (بررسی شکل بیرونی و درونی، از جمله انواع موسیقیهای موجود در سراسر شعر) - نوع شعر (نوع محتوا، زمان و مکان سرایش، وضعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی موجود در شعر و مضمون کلی شعر) - معنی واژه های شعر (توضیح واژههای کلیدی با توجه به معنی آن در بافت کلام) - معنی بیت های شعر (توضیح در بارهی معنای کلی بیت، و شرح آن با گوشهی چشم به شرحهای گوناگون و متفاوتی که از برخی ابیات شده است). - منابع شناخت بهتر شعر (معرفی برخی از منابع قدیم و جدید که در پیوند با بیت مورد نظر مطلبی یا نظری در آنها آمده است و می تواند در فهم و شناخت بیشتر، سودمند باشد). استاد دانشگاه شیراز گفت: با آرزوی تندرستی و دیرزیستی برای آن استاد فرزانه، انتشار این کتاب را باید به همه حافظ شناسان، حافظ پژوهان و حافظ دوستان تبریک گفت و امید داشت که این کتاب ارزشمند هر چه سریعتر در سراسر کشور توزیع شود و همگان بتوانند از آن بهره مند شوند. حسنلی اظهار کرد: بی گمان این کتاب از آثار گرانقدری است که از هم اکنون می توان آن را از نامزدهای اصلی دریافت جایزه کتاب سال حافظ برشمرد. منصور رستگار فسایی استاد بازنشسته دانشگاه و رییس موسسه آموزش عالی حافظ شیراز سال 1317 خورشیدی در فسا زاده شد. تصحیح کتاب فارسنامه ناصری در سال 1361 جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را برای او به ارمغان آورد و دو کتاب '21 گفتار درباره شاهنامه فردوسی' و 'تذکره دلگشا' در سال 1370 و 71 جایزه بهترین کتاب دانشگاهی را نصیب وی کرد. استاد رستگار فسایی در سال 1374 به عنوان استاد نمونه دانشگاه شیراز و در سال 1382 به عنوان چهره ماندگار در عرصه ادبیات فارسی انتخاب شد. تصویر آفرینی در شاهنامه، اژدها در اساطیر ایران، فرهنگ نام های شاهنامه، انواع شعر فارسی، شرح شش جلدی دیوان حافظ، تصحیح فارسنامه ابن بلخی، آثار عجم و کلیات ابواسحاق اطعمه از دیگر آثار استاد رستگار فسایی است. ک/3 2027 / 1876